شیر دروازه ای

شیر دروازه ای (Gate Valve) یک شیر با حرکت خطی است که معمولاً برای قطع و وصل کامل جریان از آن استفاده میشود برای تنظیم دبی جریان مناسب نیست. نام دروازه ای برای این شیر در حقیقت از ظاهر و شکل دیسک شیر گرفته شده است که مانند یک دروازه جلوی جریان بالا و پایین رفته و مسیر جریان را باز و بسته می­کند.

زمانی که شیر دروازه ای کاملاً باز است دیسک آن هیچ گونه تماسی با جریان سیال نداشته و به طور کامل از جلوی جریان کنار می‌­رود. از همین رو در حالت باز بودن این شیر افت فشار در مسیر جریان بسیار اندک و ناچیز می‌­باشد.

هنگام بسته بودن شیر لازم است تا دور دیسک به طور کامل و 360˚ توسط واشرهای مخصوص آب بندی گردد. افزایش دبی جریان در اثر باز شدن شیر روندی غیر خطی دارد و این بدان معنی است که با حرکت استم و بالا رفتن دیسک، سرعت جریان به­ طور یکنواخت تغییر نمی­کند. این شیر همچنین در حالت نیمه باز باعث لرزش و اغتشاش در مسیر جریان می‌­شود و از همین رو است که از Gate Valve برای تنظیم جریان استفاده نمی‌­گردد.

هنگام بستن شیر بیشترین تغییر در دبی جریان در نزدیکی حالت کاملاً بسته رخ می­‌دهد و این اتفاق با سرعت زیاد سیال، باعث ساییدگی دیسک و نشیمنگاه و خرابی واشر شده و به مرور عملکرد شیر پایین آمده و نشتی در آن ایجاد می­‌شود.

شیر دروازه ای برای گستره­ی فراوانی از سیالات استفاده شده و در صنایع مختلف از جمله نیروگاه ها، صنایع فرایندی و سیستم های انتقال آب و فاضلاب استفاده می­شود. در بین شیر الات تعمیرات شیرهای دروازه ای معمولاً کمی دشوار است و نیاز به پرداخت سطح دیسک و بدنه­‌ی شیر می‌­باشد از همین رو هنگام خراب شدن دیسک یا نشیمنگاه شیرهای دروازه ای ترجیحاً آن‌ها را تعویض می­‌کنند.

مزایا :

• ساختار متراکم و ساده
• قیمت نسبتاً پایین
• افت فشار کم در مسیر جریان
• قابلیت استفاده برای انواع سیالات
• تعمیر و نگه داری ساده

معایب :

• برای تنظیم دبی جریان مناسب نیست.
• دیسک و نشیمنگاه آن نسبتاً زود ساییده و خراب می‌­شود.